سنڌ اندر پهرين فوجي جاسوسيءَ محڪمي جو بنياد ميجر ڪليبارن 1839ع ۾ بکر سکر ۾ رکيو جڏھن پاڻ روزانا جي بنياد تي انگريز سرڪار کي خطي جي خفيہ معلومات موڪليندو ھو پاڻ انگريز فوج جي توبخاني جو انچارج ھو ۽ ھي اھو انگريز آفيسر ھو جيڪو روھڙي شھر کي 1840ع ۾ توبخاني سان مسمار ڪري پيو جڏھن عيد جي ڏينهن انگريز فوج جي ڪجهہ ڏيهي فوجن روھڙيء اندر مسجد ۾ ناچ گانو ڪرايو جنهن تي روھڙيءَ واسين کين ڏاڍي مار ڪٽ ڪري دريا پتڻ تائين پڄايو جتان ھو ٻيڙين ذريعي ڀڄي اچي برٽش ريزيڊنسي جيڪا منزل گاه بندر روڊ سکر تي ھئي پهتا جنهن ۾ ھو ڪافي ڦٽجي پيا ۽ ھڪ سپاھي جي ٻانهہ بہ ڪٽجي پئي بعد ۾ حقيقت جاچڻ تي ڏوھي فوجي سپاھي نڪتا ۽ مسئلو ٿڌو ٿيو
(روھڙي ۾ ھندن جا تهوار) روھڙي جا ماڻھون سچا ۽ سادا ھوا گهر کان ٻاھر وڃي ڪمائڻ پسند نہ ڪندا ھئا نہ ريلون ھيون نہ مسافري جو بندوبست ھو. کاڌي پيتي کان وڌيڪ يعني شادين غمين جي خرچن پيدا ڪرڻ لاءِ وڏا ڏينهن ملهائڻ لاءِ جو پرٻند رکيائون جن ڏينهن جي ملهائڻ مان سڀني ماڻهن کي وڌيڪ يعني آئينده جي خرچ لاءِ ڪافي خرچ ڪمائي رکندا ھوا ڪٿان ڪٿان جا ماڻهون اچي ميلن ۾ شامل ٿيندا ھوا واپار بہ وڌندڙ ھو ھڪ ٻي سان ملاقاتون بہ ٿينديون ھيون. (چيٽي چنڊ جو ميلو) ھندن جو سبنت چيٽي چنڊ کان شروع ٿيندو آھي مسلمانن جو سال محرم کان ۽ ڪرستانن جو ناتال کان شروع ٿيندو آھي چيٽي چنڊ جو ميلو ھر سال 2 ڏينهن وڪرمي سنبت جي ڏينهن لڳندو ھو روھڙي دربار ڀر تي ھئڻ ڪري شاھي ميلو لڳندو جتي سڄي سنڌ جا لٻاڻا سکہ ھڪ ٻي سان اچي ملاقاتون ڪندا ھئا بهاولپور جا واپار سانگي گهڻا ايندا ھئا دريا شاھہ جا پوڄاري ھندو سڄي سنڌ مان ھتي جام ايندا ھئا پل جي ڀرسان انيڪ قسمن جا دڪان نڪري ويندا ھوا چوڊول ۽ ڦرڻيون تمام گهڻيون کوڙيندا ھوا مسلمان صبح ۽ سانجهي ملاکڙو لڳائي رونق وڌائيندا ھوا. سڀني عام ماڻهن کي ھن ميلي مان چنڱي ڪمائي ...
Comments
Post a Comment